Ook voor pensioenbesturen is risicomanagement een belangrijk thema. De mate waarin risico’s worden gelopen bepalen de hoogte van het vereist eigen vermogen. Belanghebbenden verwachten van het bestuur dat u “in control” bent. En dat betekent dat men verwacht dat u de risico’s kent en afdoende maatregelen heeft genomen om die risico’s te beheersen. De vraag is nu of het bestuur “in control” is en waaruit dat blijkt. U moet immers kunnen aantonen dat u alles heeft gedaan wat redelijkerwijs van u als bestuur verwacht mocht worden, al was het maar om eventuele aansprakelijkheid van de bestuursleden te voorkomen.

De Nederlandsche Bank verwacht een Systematische Integriteits Risico Analyse van u en hebben de interne en externe toezichthouders meer en meer aandacht voor de wijze waarop u uw risico’s kent en beheerst.

Oostdam-Advies heeft, samen met een partner, voor pensioenfondsen een specifiek Integraal Risicomanagement inventarisatiemodel ontwikkeld, waarin onder andere het FIRM model van De Nederlandsche Bank en risico’s beschreven in publicaties van de Pensioenfederatie zijn verwerkt. Daarnaast is er ruimte voor toevoeging van risico’s die specifiek voor uw fonds gelden, risico’s uit eigen waarnemingen en toevoegingen van de direct betrokkenen.

In een 1^e sessie met bestuur, eventueel uitgebreid met stafmedewerkers en adviserend actuaris, wordt een toelichting gegeven over de procedure. Daarbij wordt ook vastgelegd welke scores als een acceptabel, laag, hoog of kritiek risico worden beschouwd. Vervolgens wordt iedereen gevraagd individueel een vragenlijst in te vullen en daarop voor ieder risico de kans van optreden, impact en mate van control in te schatten. Tevens wordt gevraagd aan te geven waaruit die control blijkt.

Bij de 2^e sessie bespreken we de uitkomsten. Een verschil in inschatting door de verschillende personen is normaal. De risicohouding, inzichten, achtergrond en ervaringen in het verleden verschillen per persoon. Het gemiddelde geeft in de regel een goed gewogen beeld. Sterk afwijkende scores worden met betrokkenen besproken. Het kan natuurlijk zijn dat juist die persoon kennis of inzicht heeft die anderen missen.

Door de definitieve scores per risico op volgorde te zetten is daarmee ook gelijk een priorisering bereikt. Een rapportage wordt gemaakt met een samenvatting van de belangrijkste punten per risicogebied.

Het bestuur kan vervolgens bespreken waar aanvullende beheersmaatregelen nodig zijn. Natuurlijk zijn er risico’s waar het bestuur geen of beperkte invloed heeft zoals bijvoorbeeld de ontwikkeling van de marktrente. Dat neemt niet weg dat monitoring en tijdig toepassen van de juiste maatregelen de consequenties wel beter beheersbaar maken.

De uitkomst van deze inventarisatie is dan ook de basis om uw risicomanagementraamwerk bij te werken of in zijn geheel samen te stellen.